Doğrudan 7 milyondan fazla çalışanı, dolaylı olarak ise toplumun tamamını ilgilendiren yeni asgari ücret belli oldu. Gün boyu süren görüşmelerin ardından Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, asgari ücretle ilgili açıklama yaptı. Peki yeni zam oranı için uzman isimler ne dedi? İşte detaylar…
Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Milliyet Gazetesi Yazarı Cem Kılıç şu ifadeleri kullandı: “Bugün sürpriz oldu. Ben yayında yüzde 50 olarak ifade etmiştim, 17 bin 103 TL olarak düşünüyordum. Temmuz göre yüzde 49, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 100’lük bir artış oldu ve 17 bin 2 TL olarak net asgari ücret belirlenmiş oldu.
Çalışma Bakanlığı, Çalışma Genel Müdürlüğü buna ilişkin genelge yayınlayacak orada brüt rakamlar, işverene maliyeti bunun üzerinde gerçekleşecek. Taraflar akşamüzeri bir araya geldiler, sayın Cumhurbaşkanı’nın hakemliğinde geçtiği anlaşılıyor. Ben sayın Bakanın açıklamaları esnasında iki tarafın uzlaşı içerisinde kabul ettiğini düşünürken, sayın Ergün Atalay, muhalefet şerhi koyacaklarını ifade etti. Onların beklentisi 18 bin TL olarak telaffuz edildi.
Son 2-3 aydır enflasyonla mücadele çerçevesinde asgari ücret düzenlemesinin eskiden olduğu gibi yılda 1 kere olacağı açıklamaları gelmekteydi ve onların söylediği gibi oldu. 2024 yılı için tek bir asgari ücret rakamı 17 bin 2 TL belirlenmiş oldu. Taraflar için hayırlı olsun.
TİSK Başkanı Burak Akkol’un açıklamaları önemliydi. Şöyle ki asgari ücretin miktarından ziyade enflasyonla mücadele, fiyat istikrarı satın alma gücünün korunması ve geliştirilmesini konuşmamız lazım. Uygulanacak politikaların bu çerçevede olması gerekiyor.”
Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Öğretim Görevlisi Tarkan Zengin ise açıklamasında şu ifadeleri kullandı: “Bir denge aranıyordu. Bir taraftan istihdamı koruyacak, bir yandan işçi kardeşlerimizin onayı alınacaktı. O süreç bence başarılı bir şekilde devam etti. Yapılan artışların işçi kardeşlerimizin satın alma gücünü koruması gerekiyor. Buradan bazı fırsatçılara, fiyat artırma niyetinde olan insanlara çağrıda bulunalım. Bunlar işçi kardeşlerimizin alım gücünü artırmak için yapılan artışlar, fiyat artışları için değil.
Önümüzdeki yıl beklenen enflasyon oranları yüzde 30 yüzde 36 civarlarında. Bunlar beklenen oranlar elbette. Burada özellikle devletin asgari ücretlilerden gelir vergisi alınmadığını ifade edelim. Devlet gelir vergisi istisnası nedeniyle bir gelirden vazgeçti, işçi kardeşlerimizin ücretleri için. 17 bin lirada da 700 TL bir orana tekabül ediyor. Hayat pahalılığının olduğu bir dönemde devlet desteğini veriyor.
Asgari ücrete bağlı olan belli kalemler var. Tazminatlar için taban tutarları arttı. İşsizlik maaşı arttı. Primler arttı. Askerlik borçlanması, doğum borçlanması arttı daha doğrusu 1 Ocak itibarıyla bu artışlar gerçekleşmiş olacak. Staj ücretleri arttı. Yine bazen karıştırılan evde bakım ücreti almak için hane başına düşen bir asgari gelir düzeyi var. Önceden bu desteği alamayanlar belki bu ücret ile alabilecekler. Aslında asgari ücret olsa da bu ücretin, etki alanı oldukça geniş.
Yapılan artışın asgari ücretten yüksek alanlara da bir etkisi olacak. Diğer ücretlilerin de bu artıştan beklentilerinin ne oranda olacağını önümüzdeki günlerde göreceğiz.
ASGARİ ÜCRETİN İŞ VERENE MAALİYETİ
İş verene maaliyeti 20 bin TL’yi aşıyor. Ama bu brüt asgari ücret değil. İşveren sigorta prim payları da var. Önceki maaliyetlerini 1 buçuk ile çarptıklarında bu rakam çıkacak.
Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Ekonomist Muhammet Bayram ise şu ifadeleri kullandı: “İşverenlerimiz ödeme gayreti içerisinde olsunlar, çalışanlarımıza bereket versin ama tabi yeterli mi değil. İnşallah alım gücü artırılarak bu devam ettirilmeli. Yatırım, üretim, istihdam diyoruz. Bu ücret düzeyi sürdürülebilir ücret düzeyinin bir timsali olacaktır.
Burada asgari ücret desteği yüzde 40 artış ile beraber 700 TL’ye artırıldı. 17 bin TL’nin 700 TL’si devletten diyebiliriz. Burada açıklama yapılmadı ama asgari ücret üzerindeki vergiler hala yok. Yani 17 bin 2 TL üzerindeki vergi yükünü hala devlet üstlenmiş durumda.
İŞTE ASGARİ ÜCRETİN İŞVERENE MALİYETİ
Geçtiğimiz yıla göre yüzde 100’lik artış var. Reel olarak 2022’den beri yüzde 3.5’lik artış var. Temmuza göre yüzde 49’luk artış. 17 bin 2 TL, brüt olarak 20 bin 2 TL’ye tekabül ediyor. İşverene maliyeti artık vergiler yok, sigorta primleri var, hem işverenin hem çalışanın ödemesi gerektiği, toplamda 23 bin 502,76 TL işverene maliyeti var.
Asgari ücretin artması ile beraber devletimizin bazı ödemeleri var. Yaşlılık aylığı, stajyer maaşları, rapor ücretleri bunların tamamı asgari ücret düzeyi ile beraber yüzde 49 arttı.”
